Koyunların harikaları
Keçe yapabilmek için uygun yün lazım. Her yün keçeleşmiyor. Bu da koyunun türü, ve yün kalitesine bağlı. Kuzulardan gelen yünler daha yumuşaktır, ama bir kere çıkar.
Yanılmazsam, Türkiye’deki yünleri keçe için uygundur, fakat biraz kalındır. Bu yüzden halılar, kepenekler için çok güzel, ama daha ince şallar ve aksesuarlar için biraz “kaba” kaçar.
Kendimiz de yün hazırlayabiliriz, ama zordur. Önce yünleri uygun bir şekilde yıkamak lazım, sonra da taramak lazım ve renk istesek boyamak lazım. Bu da ayrı bir işlem. Protein (koyun tüyler) için uygun asit boyalar kullanılıyor. Burada doğal gök boyalar da kullanılır, ama renkleri çok parlak değil.
Türkiye’deki piyasaya yeni hazır yıkanmış, taranmış ve boyanmış yünler bulunur. Her yerde olmazsa, biraz arayıp bulunabilir. Bu yünlerden Gütermann markası olan, daha kuru keçe içindir. Marchenwolle diye satılan yünler ıslak yöntem için uygun değildir. Boyaları doğal ama.
Nako markası da “keche” yünler çıkardı. Onlari kursta da kullanıyoruz. Islak keçe için de kullanılır. Ancak Almanya’dan getirdiğim yünleri yanında biraz kalın, ve azcık daha zor keçeleşir. Bu da boya ilgili ve yünün tellerinin kalınlığı ilgilidir. Ama fiyat uygun olduğu için, biraz daha büyük çalışmalarda kullanıyoruz. Renkleri de var, ama umarım biraz daha renk çıkaracaklar.
Keçecilerden de yün bulunabilir. Ancak keçeci mesleği maalesef azalıyor, ve onları bulmakta zorlanıyorum! Onlar da ince işler için yünleri yurtdışından getiriyorlar. Varolan keçecileri desteklememiz lazım! Aman devam etsinler.
Her projeye göre aslında uygun yün bulmak lazım. Sağlam işler için (terlik, çanta vs) daha kalın sert yünler daha kullanışlı. Ama bebek kiyafetler veya şallar için, ince merino yünleri tabii ki daha iyi. Özel hazırlanmış yünler alerji yapmazlar. Bebek eşya için rahatlıkla kullanılabilir!
Merino yünleri daha incedir, Gottland koyunlardan güzel sağlam yün çıkar, Wensleydale koyunlar ise çok güzel kıvırcık yünler çıkar. Lambalar için, veya daha değişik bir yüzey için uygunlar. Bu sadece birkaç örnek.
Kedi tüyünden keçe yapan bile varmış:) Denemek lazım. Keçe için zaten hep bir deneme parça hazırlamak lazım, ne kadar küçülür, nasıl olur diye görebilmek için. Develerden, Alpakalardan da keçe yünü çıkar.
Yünün taranması iki şekilde olur, bir karışık, öbürü uzunlamasına taranmış.
Benim büyük bir hayalim, bahçemde değişik türler koyun yetiştirmek! Türkiye’de değişik koyun türü olan varsa, haberim olsun…
Solda karışık, ortada uzunlamasına taranmış yünler, sağda Wensleydale
Read Full Post »